Ceviz tohumdan ekimi hakkında bir yazı

Ceviz tohumu nasıl ekilir?

Elmar Samadov
ram56@list.ru

Ceviz tohumunun nasıl ekilmesi gerektiğini bizim fidan yetiştiricilerimiz bilmiyor olmalılar ki bu konuda çokça şikâyetler aldığımı belirtmek isterim. Bu konuda bildiklerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.

CEVIZ YETİŞTİRİCİLİĞİ

TOHUM NASIL EKİLMELİ?

Sayın okurlarım, bu yazımızda size ceviz tohumunun nasıl ekilmesi gerektiği hakkında bilgiler aktarmaya çalışacağım.

Tohumun ekime hazırlanması: Tohumların nasıl ekilmesi gerektiğini bizim fidan yetiştiricilerimiz bilmiyor olmalılar ki bu konuda çokça şikâyetler aldığımı belirtmek isterim. Karınca kararınca amacım faydalı olmak. Bildikleri sizlerle paylaşmak istiyorum.

İnternette tohum ekilmesi üzerine yapılmış filmlere fotoğraflara rastlamak mümkün. Ancak ilk defa tohum ekecekler için bu filmler yanıltıcı olabilir.

Öncelikle tohumları ekim öncesi bakteriyel, mantar ve virüs hastalıklarına karsı ilaçlamak gerek. Tohumlarla her tür hastalık taşınabileceğini unutmamak gerekiyor. Bu hastalıklara tohum halinde iken önlem alınmazsa tohum fidan olduğunda bu hastalıklar fidana geçer.

Tohumlarımızı ayırıyoruz ve 10 litre suya 20 gram bakirlik karışımda 10 dakika bekletiyoruz.  1 saat sonra 10 litre suya 20 gram kaliyum permanganate karışımında 12-15 dakika bekletiyoruz. 1-2 saat sonrasında 10 litre suya 20 gram yod karışımında 8-10 dakika bekletmeniz gerekiyor. Bu işlemle tohumu her tür bulaşıcı hastalıktan korumuş oluyoruz.

Tohumları ekim öncesi nemli ortamda +6 +8 derece sıcaklıkta şişirmeniz gerekiyor. Bu işlem için tohumları karanlık bir mekanda nem kum üzerine sererek 10 litre suda 200 gram odun külü karışımı ile günde 1-2 defa ıslatmanız gerekiyor. Üzerini naylonla kapatırsanız, nem içeride kalır.  Şişme işlemi kısalmış olur.

Tohumlar patlamaya başladığı an (foto 1) tarlada ekim yapılabilinir. Bu tohumların yeşerme oranı neredeyse yüzde yüzdür.

Foto 1

Peki ekimi nasıl yapılmalı?

Patlamış tohumları araları 120 cm, her 10-12 sıradan bir 3 metre genişlikte yol bırakarak, tohum arası 50-55 cm den az olmayacak şekilde ekilmesi gerekiyor.

Tohumların patlamış gövde kısımları yukarıya doğru olmak üzere toprağın 10-12 cm derinlikte gömülmesi ile ekim sonlanıyor. Bu tür ekimde toprağınızda zarar verici herhangi bir şey yok ise yüzde yüze yakın sonuç alabiliyorsunuz.

Foto 2

Foto 3

Tohum ekilecek toprak 1:1:1:3 oranlarında hayvani gübre/kum/talaş/elenmiş toprak hazırlanarak yapılmalı. Ekim hattına 25-30 cm derinlikle konmalı. Ekim hattının her metresine yaklaşık 80-100 gram odun kulu ve 15-20 gram triplefosfat gübresi konarak toprağa karıştırılmalı. Yetişecek fidanların bu toprakta 2 yıl yasayacağı unutulmamalı.

Ara yollar ile belirli zamanlarda ilaçlama ve yapraktan beslemeler yapılmalı. Sıralarda ilacın iyi etki yaratması için fidanların alt kısımlarında, fidanlar büyüdüğünde 3-5 yaprak tedricen budanmalı.

Toprağınızda hastalık belirtileri varsa, bu tarla önceden hastalıklardan arındırılmalıdır. Tohum dikimi sonu sıralar kazıklarla belirlenir ve sulama boruları konur. Fidanlarınız 10-15 güne boylarını göstermeye başlayacaktır.

Kaliteli fidan bahçesinden görüntüler: foto 2, 3

Kalitesiz dikim fotoları: foto 4, 5 – fidancıların kendi internet yayınlarından

Foto 4, tohumlar arası 3-5 cm

Foto 5, fidanlar arası mesafeler çok kısa. Tabii burada birim alanda maksimum verim alınması hedeflenmiş. Ancak bu aralıklarla kaliteli fidan alınması söz konusu olmaz.

Fidan alıcılarına tavsiyem, görmediğiniz fidanları almayınız. Risk oranınız çok yüksek olur. Fidan satıcılarından bahçelerinin fotolarını da isteyin.

Fidan üreticilerine tavsiyem ise yazdıklarımızın dikkate alınmasıdır. Kalite olan yerde fazla konuşmaya da gerek yok, sonuçlar ortada olacaktır.

Fidanlar ve dikimi konusunda tabii  yazmadıklarım, yazdıklarımdan fazla. Bakimi, sulanması, yemlenmesi, ilaçlanması, budanması, tabii ki sonunda kaliteli fidan oluşturmanın başlıca şartı.

Ülkemizde kaliteli fidan bulmak zor. Bende bu yüzden yazmak zorunda kaldım.

Peki, kaliteli fidan nasil olmali?

Kaliteli fidan dediğimizde, sunu anlamalıyız ki, o fidanı yeni yerine dikim yaptıktan sonra o fidandan birinci yılında bile 5-6 yan dal ala bilelim. Bir yılımız kayıp olmadan iyi bir bahçe oluşturmuş oluruz.

Bu tur fidanları yetiştiren kişiler bile sonbaharda yaprak dökülmeden önce 120-130 cm asi üzeri fidanları budamış olmaları gerekir. Fidan sokumu zamanına kadar bu kısımda bütün enerji birikmiş olur.

Fidan dikim sonrası kişin kurumalar olmaz. İlkbaharda fidanları dediğimiz gibi görmüş oluruz. Kalitesiz fidan yetiştiricileri ise fidanlarını aşı üzeri 30-40 cm den keserek fidan satışlarını yapmalıdırlar. Piyasa için bu yazdıklarımın çoğu yabancı kavramlar. Piyasa fidanlarının alıcılarından büyük bir kitle bu fidanlardan şikâyetçi. Fidan yetiştiricilerin büyük bir bölümü işim bilimsel yoldan değil de nasıl görmüşlerse öyle yapıyorlar. Bence fidan yetiştirme konusunda yetkililerde uyanık olmalı. Belli kurallar var ve bu kurallar katiyetle uygulanmalı. Yoksa bu şikâyetlerin artı arkası kesilmeyecektir. Tabii yorumu siz değerli okurlarıma bırakıyorum.

Aşılı fidan ne demektir?

Bu soru da şunda anlaşalım: aşı yapılarak yeni cins fidan oluşturmak ve ticari bahçeler için toptan üretim yapmaktır. Konu yeni cins aşılı malzeme ise, 120-130 cm kalitelisi, 30-40 cm kalitesizi, kaliteli fidanda 1 yılınız kaybolmayacaktır.

Kalitesiz de ise bir yılınız kayıptır.  İşte anlatmak istediğim “standart kavramı” ile de bunu kastediyorum. O yüzden fidanlarda kalite 1, kalite 2 olmalı. Onun dışında ay fidanlar 60-80 cm, 120-150 cm, 2 metre ve üzeri… Bunlar hikâye. Fidan yeni yerine dikildikten sonra kalitesi belli olacak. Fidan satıcılarında 2 metre fidanla boy göstermelerinin anlamı yok. Nitekim onların zamanında kesmediği 120 cm üst kısmini alıcı kesecek. 2-3 yan dal alamayacaksa, bu tur fidan boyu alıcıyı aldatmaktan başka bir ise yaramaz.

Foto 6

Foto 6 daki fidanlar kaliteli fidanlara benziyor. Renkleri homojen, odun gövde oluşmuş durumda.

Soru şu: Ben hep ağaçların sonbaharda budaması gerektiğini yazmışımdır. Neden bu fidanlar da sonbaharda budanmasın? Boyunun 120-130 cm üzerinde odunsu kısma ve tomurcuklarına neden fidan enerji depolasın ki?.  Oysa sonbaharda budanmış olsa idiler, tam kaliteyi yakalarlardı. Alıcı ise memnun olurdu. Bahçe de ekonomik yatırım yapmış olurdu.

Piyasada bu tür olsa, şikâyetler de bu kadar çok olmazdı. Şikayetler olduğundan alıcı da bir yılını kayıp saymak zorunda kalıyor. Bazen de iki. Fidancılar ise her 3-5 cm araya tohum ekmekle ekim zamanı bile kalite kavramını bir kenara bırakıyor. Tek amaçları ise dekara maksimum fide yerleştirmek. Sokulu fidan olsa bile bahçe fotolarını talep etmelisiniz.

Umarım bu yazı, yaşanan bir çok soruna çare bulunmasına vesile olur. Öncelikle sözümüz fidan yetiştiricilerine tabii. Kaliteli fidanı onlar yetiştirecekler. Sonraki sözümüz fidan alıcılarına.  Kalitesiz fidanı aralıkta dikmektense, kendiniz ilkbaharda kendi tohumlarınızı ekmeniz daha mantıklı. Türkiye fidan yetiştiricileri böyle devam ederse dünya pazarındaki yerini bile kaybedebilir. Bu üzücü olur.  

Beni takip edin, bir sonraki yazımda bir yılında fidana nasıl hizmet etmemiz gerektiğini yazacağım.